آلودگی هوا و اقدامات برای کاهش ورود آلاینده‌ها به هوا، سالها است که در کشورهای مختلف، مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌است. متخصصان به دنبال راهکاری مناسب برای رهایی از بحران آلودگی هستند. اسقاط خودرو فرسوده، یکی از مواردی است که آلودگی هوا را تشدید می‌کند. ماندن این خودروها در چرخه حمل و نقل، آسیب‌های جدی به محیط زیست و سلامت افراد جامعه، وارد می‌کنند.
طبق ماده ۸ قانون هوای پاک، تمامی افرادِ دارای وسایل نقلیه موظف هستند، خودرو خود را پس از رسیدن به سن فرسودگی از رده خارج کنند. تردد وسایل نقلیه فرسوده در خیابان‌ها، مانند نداشتن بیمه شخص ثالث از نظر قانونی جرم محسوب می‌شود. اما از کجا بدانیم خودرویی اسقاطی است یا خیر و چه راهکارهایی درباره خودروی فرسوده وجود دارد؟ در ادامه این مطلب با ما باشید تا به این موضوعات دقیق‌تر بپردازیم.
خودروی فرسوده و ویژگی های آن
خارج کردن خودروی فرسوده از چرخه حمل و نقل، امری حیاتی محسوب می‌شود. و در کشور ما حدود ۷۰ درصد از ناوگان حمل و نقل عمومی، دچار فرسودگی است.
ابتدا باید بدانیم به چه خودرویی فرسوده می‌گویند؟ عوامل زیادی در فرسودگی خودرو نقش دارند از جمله:
- سن خودرو
- میزان کارکرد
- شرایط فرهنگی و اقتصادی جامعه
- رشد تکنولوژی
در کل خودرویی فرسوده‌است که از لحاظ ایمنی، میزان آلایندگی و کیفیت در شرایط مناسب نباشد و نتواند معیارهای سلامت فنی را پاس کند.
در ابتدای اجرای طرح خودرو فرسوده تنها معیار فرسودگی اتومبیل، سن آن در نظر گرفته‌میشد. با بررسی بیشتر، به این نتیجه رسیدند که سن خودرو به تنهایی معیار مناسبی برای از دور خارج کردن خودرو نیست. ملاک دیگری برای اخذ معاینه فنی خودرو در نظر گرفته‌شد. طبق این معیار، در صورتی که خودرویی، نمی‌توانست برای دو دوره متوالی، معاینه فنی را پاس کند، فرسوده تلقی می‌شد. طبق این قانون، مالکانی که خودروی آنها به سن مرز فرسودگی رسیده‌است، موظف هستند در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری به مراکز معاینه فنی، مراجعه کنند. به این ترتیب و با بررسی دوره‌های بیشتر، هم آلودگی هوا و هم میزان تصادفات کاهش می‌یابد.
چند نکته مهم در خصوص سن مرز فرسودگی
طبق قانون، کلیه وسایل نقلیه که سن فرسودگی آنها گذشته باشد، مشمول جریمه می‌شوند. البته این نکته هم باید در نظر داشت که طبق شرایطی ممکن است سن اسقاط خودروی فرسوده مقداری بالاتر در نظر گرفته‌شود. مثلاً برای اتوبوس‌های درون شهری که بازسازی اساسی انجام داده‌اند، ۵ سال به سن مرز فرسودگی افزوده می‌شود.
علاوه بر موارد بالا، با رعایت کردن شرایط زیر دو سال به سن مرز فرسودگی افزوده می‌شود
نصب پالایشگر دوده استاندارد برای خودروهای دیزلی، حداقل یک‌سال پیش از رسیدن به سن مرز فرسودگی
تعویض کاتالیست استاندارد و سیستم اگزوز برای تاکسی‌ها
البته اگر بخواهیم دقیق‌تر مطرح کنیم، باید گفت که طرح سن فرسودگی لغو شده است و فقط بر اساس نتیجه معاینه فنی فرسوده بودن یا نبودن خود را تعیین می کنند. (البته تا الان به دلیل همکاری نکردن ستاد حمل و نقل سوخت، هنوز این مساله به نتیجه نهایی نرسیده است). الان دیگر این مساله صرفا برای آشنایی بیشتر آورده شده‌است.
اسقاط کردن خودروهای فرسوده
اگر طبق قانون و با بررسی ها، اتومبیل شما فرسوده تلقی شود، باید وارد فرایند اسقاط شود. برای اسقاط خودرو فرسوده وامی به مالکان داده می‌شود تا بتوانند خودرو جدید خریداری کنند. مبلغ این وام برای کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و همدان بین ۵۰ تا ۷۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۰ است. علاوه بر این مبلغ ۷ میلیون تومان بابت اسقاط خودرو فرسوده از متقاضی کسر می‌شود.
در خصوص قیمت وام سال ۱۴۰۱ خودروهای فرسوده هنوز اطلاعاتی منتشر نشده‌است. البته بیان شده بود که بودجه ۱۴۰۱ کمکی به پیشرفت عملیات اسقاط کردن خودروهای فرسوده نخواهد کرد.
صفر تا صد اسقاط خودرو
دولت برای اسقاط خودرو فرسوده طرح هایی در نظر گرفته‌است. در حال حاضر دو طرح برای اسقاط ماشین وجود دارد:
- طرح نقدی
- طرح جایگزین
در هنگام ثبت خودرو فرسوده خود در سامانه (khodrofarsoodeh.com) می توانید، یکی از این طرح‌ها را با توجه به مدل و کاربری خودروی خود انتخاب کنید. در واقع این طرح‌ها، برای جلوگیری از اثر تورم بر اعطای تسهیلات از طرف دولت ارائه شده‌اند.
طرح نقدی اسقاط ماشین
در طرح نقدی اسقاط خودرو، پس از ثبت نام مالک اتومبیل در مراکز اسقاط، دولت ماشین فرسوده را در مراکز اسقاط خودرو تحویل می‌گیرد. با بررسی اتومبیل، وجهی به صاحب ماشین پرداخت می‌شود.
خودروهایی که در این طرح قرار می گیرند به شرح زیر هستند:
- خودروی سواری سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۵
- خودروی وانت سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۸۵
خودرو ون سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۷۷
خودروی کامیونت، کامیون، مینی بوس، اتوبوس و خاور، سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۷۰
موتورسیکلت سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۷۰
در هنگام ثبت نام در سامانه، مشخصات مالک، مشخصات وسیله نقلیه و نوع سند آن را باید وارد کنید. پیش از ثبت نام در سامانه باید کلیه خلافی خودرو، عوارض و مالیات مربوط به وسیله نقلیه خود را پرداخت کرده باشید و در هنگام تحویل آن به مراکز اسقاط آنها را ارائه دهید.
قیمت اسقاط خودرو ۱۴۰۱
با اعلام مسئولان فنی سازمان تاکسیرانی قیمت اسقاط خودرو ۱۴۰۱ به عددی حدود ۳۱ میلیون ۵۰۰ هزار تومان رسیده است. این فرصت برای همه اقشار مخصوصاَ تاکسیرانان با ارزش است.
طرح جایگزین
علاوه بر طرح نقدی، طرح دیگری با عنوان طرح جایگزین وجود دارد که طبق شرایطی شما می‌توانید، خودروی فرسوده خود را با خودروی جدید، جایگزین کنید.
شما در این طرح می‌توانید هم از طریق سایت و هم از طریق مراجعه حضوری به نمایندگی‌های خودروسازی مربوطه، ثبت‌نام را انجام دهید. پس از ارائه اسناد مربوطه به نمایندگی، خودروی فرسوده شما تحویل گرفته‌می‌شود و از طرف شرکت خودروساز به بانک معرفی می‌شوید. با ارائه معرفی‌نامه به بانک، وامی از طرف بانک برای خرید خودروی جدید به شما داده‌می‌شود. البته این طرح که در موضوع بودجه سال ۱۴۰۰ به آن اشاره شده‌بود و طبق آن شرکت ایران خودرو مجری اصلی این طرح بود؛ اساساً تاکسی‌ها با خودروی سمند تعویض می‌شدند، همچنان در حالت تعلیق قرار دارد.
برای اطلاع از مراکز اسقاط خودروی فرسوده می‌توانید به سایت www.nosazi.org مراجعه کنید.
تخصیص سهمیه جایگزین خودروهای فرسوده در پیش فروش خودرو
در سومین مرحله از فروش خودرو در سامانه یکپارچه، ۲۰% ظرفیت خودروهای عرضه شده با در قرعه کشی به طرح اسقاط خودرو اختصاص داده شده است. شرط تحت پوشش قرار گرفتن در این طرح، ثبت مشخصات اتومبیل در سامانه حمل و نقل سوخت است که باید از قبل انجام شده باشد. در واقع کد ثبت نامی توسط سازمان حمل و نقل استعلام می‌شود و در صورت تائید، مالکان خودرو می‌توانند از این سهمیه استفاده کنند. البته فقط محصولات چهار شرکت خودروساز یعنی ایران خودرو، سایپا، آرین موتور (شاسی بلند لاماری ایما) و مکث موتور (پیکات کلوت) مشمول این طرح هستند.
ثبت نام ایران خودرو
افراد واجد شرایط (غیر تاکسی) می‌توانند در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده از طریق سایت sale.iranecar.com ثبت نام کنند. ایران خودرو 6 محصول برای این حوزه معرفی کرده که شامل پژو 206 تیپ 2، رانا پلاس TU5P سقف شیشه‌ای، سورن پلاس جدید، پارس سال با موتور XU7P، پارس TU5 و دنا پلاس توربو شارژ اتوماتیک است. علاوه بر این، مالکان خودروهای فرسوده هم می‌توانند در طرح فروش یکساله ثبت نام کنند. در هر دو، باید صلاحیت دریافت این خودروها از طریق ستاد حمل و نقل سوخت کشور تائید شود.
بیمه بدنه راهی برای جبران خسارات
یکی از مواردی که رانندگان با داشتن آن می‌توانند، کمی آسودگی خاطر داشته‌باشند، بیمه بدنه خودرو است. این روزها کارشناسان تاکید به خرید بیمه بدنه دارند؛ چون بهترین راه برای جبران خسارات وارد شده به بدنه خودرو است. اما یکی از دغدغه‌های افراد، خرید بهترین و ارزان‌ترین بیمه بدنه است. برای خرید بهترین بیمه بدنه می‌توانید به سایت بیمه دات کام مراجعه کنید و از طریق منو محصولات اقدام به خرید بیمه بدنه کنید.
اگر چه طرح اسقاط خودرو فرسوده ممکن است کمی برای صاحبان اتومبیل دردسر ساز و هزینه بر باشد؛ اما همیشه هر قانونی که ما را کمی به خرج بیاندازد، قانون بد تلقی نمی‌شود. اگر بدانیم که اسقاط ماشین‌های کهنه در نهایت به نفع ما است، این کار مهم را در اولویت قرار می‌دهیم. حتی اگر خودرو ما به سن فرسودگی هم نرسیده باشد باید کمی در مورد این امر مهم دقت بیشتری کنیم. هر چه زودتر از شر ماشین فرسوده خود خلاص شویم در هزینه‌های خود صرفه جویی کرده‌ایم.
منبع :اسقاط خودرو
